Twee rangers op pad in het Park

          Het Yok Don National Park - is het grootste natuurgebied van Vietnam. Het is geleidelijk aan uitgebreid en omvat nu 115.000 hectare met overwegend droog loofbos. In de winter verliezen de meeste bomen hun blad. Het park loopt helemaal tot aan de grens met Cambodja, waar de prachtige Serepok rivier doorheen stroomt. Deze rivier is een afsplitsing van de Mekong en zorgt dat de zoogdierenpopulatie op peil blijft. De beste tijd om het park te bezoeken is in het droge seizoen: van oktober tot april. De allerbeste tijd is van oktober tot december, wanneer de temperaturen aangenaam zijn. De ingang van het Yok Don National Park ligt op 40 kilometer van Buon Ma Thuot.
Helaas is de illegale ontbossing en het stropen het grootste probleem van Yok Don National Park.

Yok Don is de thuisbasis van 89 soorten zoogdieren, waaronder wilde olifanten, tijgers, luipaarden en de zeldzame rode wolven. Echter, deze exotische dieren zijn zeer zeldzaam (en vrijwel nooit gezien door bezoekers). In tegenstelling tot de zeldzame dieren, zie je muntjac herten, apen en slangen. Talrijke vogelsoorten leven in het park, waaronder ooievaars en twee soorten neushoornvogels. Binnen de grenzen van het park zijn vier etnische dorpen, voornamelijk M'Nong, Ede en de Lao. Drie dorpen zijn bereikbaar over water (maximaal drie personen per boot vanaf het park kantoor), terwijl de vierde nederzetting diep in het park verscholen zit en bijna onvindbaar is. Men probeert een goed evenwicht te vinden tussen behoud van lokale culturen (gezien de armoede van de mensen van de regio) en hun traditionele manier van overleven (vissen, de jacht).

De bekendste stammen in het park zijn de Ede en de M'nong. Zij leven nog vrij traditioneel. Ze leven grotendeels van de jacht en de visvangst. Daarnaast verbouwen ze rijst, cashewnoten en mango's. Ook houden ze varkens, kippen en runderen.
De M'nong zijn bovendien uitstekende wilde olifantenvangers. Zij houden olifanten voor het zwaardere werk: boomstammen tillen e.d. De M'nong zijn diervriendelijk. Zij vangen alleen babyolifanten en doen daarbij de ouders fysiek geen kwaad. Daarna trainen ze de jonge olifanten.
Het is aan te raden om van tevoren een meerdaagse arrangement te boeken. Je gaat dan met een Engels sprekende gids dieper het park in. Boeken kan bij de ingang van het park of bij een touroperator in Buon Ma Thuot.

Een ritje op een olifant

In Ban Don Village kunt je een ritje op een olifant maken en ligt aan de rand van het Yok Don National Park. Elk half uur vertrek er een (volle) bus naar Ban Don (Buon Don). U kunt het best instappen bij de Coop Markt, anders is de bus al vol. De afstand naar Ban Don Village is 40 kilometer.
Het hele dorp is eigenlijk een soort museum. Je kunt zien, hoe het vroeger er aan toe ging. Oorspronkelijk werden de olifanten getemd en getraind door de Ede en de M'Nong, maar het dorp is nu een openlucht museum, waar op een olifant kunt rijden.
De huizen in het dorp zijn lang en zijn geheel gemaakt van hout. De huizen zijn gemaakt op palen. Sommige zijn versierd met sierlijke houtwerk. Soms bereiken de huizen een lengte van 100 meter (longhouse). In het begin woonde er één familie in, maar naarmate de jaren verstreken, werden er meer kinderen geboren en werd er een stuk aan het huis aangebouwd. Het huis werd dus steeds een stukje langer. In die tijd werd er niet overwogen om ergens anders gaan wonen of men wilde geen de rompslomp van het bouwen van een huis op een nieuwe plek.
Het was een matriarchale samenleving. Vrouwen zijn de baas en de kinderen krijgen de naam van de moeder. Om het huis binnen te komen, waren er twee ladders. De kleine was bestemd voor de mannen de grotere voor de vrouwen.

De Ede, Mnong en Jarai hebben een interessante benadering van de dood. Aanvankelijk gaat de begrafenis gepaard met muziek, begrafenis liedjes, rituelen en rouw. Het graf wordt regelmatig bezocht en de geest wordt gevoed met fruit e.d. Dit doen ze tot een veel later tijdstip. Meestal na 1 tot 7 jaar later, als de familie genoeg geld heeft gespaard, is er een vrolijke afscheidsfeest voor de overledene. Beelden worden bij het graf gezet - van bijv. een vrouw met een mand op haar rug, moeder met kind, olifant, of slagtanden van olifanten, pauwen, apen, of potten. Er wordt een buffel of varken geofferd (men laat de kaak of botten boven het graf hangen) en de hele gemeenschap feest en drinkt mee voor maximaal vijf dagen. De geest en het verdriet is dan vrijgegeven en het graf wordt nooit meer bezocht en overgelaten aan verval.